Gökyüzü Mavi Kaldı

Gökyüzü Mavi Kaldı | Sabahattin Eyuboğlu ( 1908 – 1973) – Yaşar Kemal ( 1926 – 2015 )

Okunma Zamanı: 20 – 26 Ağustos 2021

Halk Edebiyatı Seçkisi / Yapı Kredi Yayınları / 8.baskı – Ocak 2019 / 415 sf.

Kültür ve edebiyat tarihimizin iki ustası ortaya bir eser çıkarır da okunmaz mı? Okunur elbette!

Kitapta bir araya getirilmiş hazineler çok değerli ancak onların nasıl bir araya geldiğinin hikâyesi de o kadar değerli görünüyor. Benim haddim değil o değeri biçmek ama kitabın başında, Aralık 1977 yılında yazılmış, biri Azra Erhat’a diğeri Yaşar Kemal’e ait iki harika yazıyı okuyunca nasıl ilmek ilmek ortaya çıktığını anlayıp gıpta ediyorsunuz bir okur olarak. Ve hiiç mütevazı olmadan, “İyi ki bu topraklara ait bu iki değerimiz” diyorsunuz!

Azra Erhat, “İmeceden hoşlanırdı Sabahattin Eyuboğlu. Başka türlü çalışmaya aklı ermez, gönlü yatmazdı.” ( s.11 ) demiş. Ve diğer usta Yaşar Kemal ile nasıl ortak bir enerji yarattığını şöyle aktarmış:

“… Sabahattin Eyuboğlu binlerce yıl önceki Anadolu ile bugün arasında sanat köprüsünü derin bir anlayışla kurmasını bilmiştir. Yaşar Kemal’le halk edebiyatından bir demet kurmaya girişmesi işte bu anlayışın bir sonucudur. (…) Dostlukları derin bir düşünüş birliğine dayanır, aynı yaşam türlerini sürdürmenin sevincini paylaşmakta odaklanırdı. Her buluşmaları bir sevinç kahkahası gibi patlardı. Aynı topraktan fışkırmış iki insandılar, birbirlerini anlamaları bizim anlayışımızın ötesinde öğelere dayanırdı kuşkusuz.” ( s.14 )

Gel de imrenme böyle dostluğa! Azra Erhat bütün bu çabalara şahit olmakla kalmayıp kimi zaman onların yazdıklarını daktiloya da geçirmiş.

Peki Yaşar Kemal ne demiş 1977 yılındaki yazısında? Geniş bir bakış açısı ve örneklerle önce Halk Edebiyatı Üstüne bilgiler vermiş. Sonrasında iki dostun çabalarının nasıl damlaya damlaya göl olduğunu aktarmış. Tüm çalışmalar araştırmalar ve örnekler kendi dillerinden sözel olarak seyir halindeyken, bir gün Sabahattin Eyuboğlu, “Yaz bunu be,” demiş ve önüne bir kâğıt uzatmış Yaşar Kemal’in.

Sonrasında da hep yazmışlar. Birikmiş, birikmiş, birikmiş! Sonra bir bakmışlar ki epeyce var yazılanlar; fikir yine Eyuboğlu’ndan çıkmış ve “Gel seninle bunu bir seçmeler kitabı yapalım. Ama antoloji gibi falan değil. (…) Öyle antoloji gibi falan bir ad koymayalım.” demiş.

Azra Erhat ikisinin, kimi zaman kitaba koyacakları adı tartıştıklarını ve gelişigüzel bir ad olmayacağını aktarmış.

Ne yazık ki bu dolu dolu birikimin kitap olduğunu ve adının ne olduğunu göremeden öte âleme göçmüş Sabahattin Eyuboğlu. Her ne kadar eli zor gitse de Yaşar Kemal, yazdıkları bir sürü ad arasından Gökyüzü Mavi Kaldı‘yı seçmiş. Ne güzel bir isim değil mi? Beni çeken de bu isim oldu zaten…

Nasıl hayran olup saygı duymazsınız sevgili okurlar! Kitaba konacak ad bile kendi ifadeleriyle “gelişigüzel” değil ayrı bir emek!

Siz şimdi, “kitabın içinde ne var, yazmamışsın da çocuğun adının nasıl konduğunu yazmışsın” diyebilirsiniz. Haklısınız, yazmadım! Çünkü okumanızı isterim can – ı gönülden! Ancak merak etmeyin ya da edin, bu “Halk Edebiyatı Seçkisi” nin neleri içerdiğine dair kimi başlıkları vereceğim. Şöyle ki :

☆Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Köroğlu, Karacaoğlan, Dadaloğlu, Âşık Veysel gibi iyi bildiğimiz âşıklar ve başka âşıkların söyleyişlerinden örnekler…

☆ Maniler / Bilmeceler / Ağıtlar / Türküler / Atasözleri / Deyimler / Tekerlemeler / Masal / Karagöz / Meddah / Ortaoyunu / Türkülü Hikâye / Kimi Ozanların hayatları hakkında kısa bilgiler / Sözlük ( Hazırlayan: Ahmet Köklügiller)

İşte böylesi ilmek ilmek dokunmuş bir Halk Edebiyatı Seçkisi hediye etmişler biz okurlara Sabahattin Eyuboğlu ve Yaşar Kemal. Yattıkları yer incitmesin!

İlgi alanınıza girse de girmese de keyif alacağınız ve yeni şeyler öğreneceğiniz bölümler mutlaka olacaktır; sevgimle ve şevkimle iletiyor ve Dadaloğlu’ndan bir dörtlükle hoşça kalın diyorum. Sağlık, esenlik ve kitaplar hep sizinle olsun efendim!

“Okuduğun tutmaz oldu âlimler
Kalmadı adalet arttı zulümler
Terlemeden mal kazanan zâlimler
Can verirken soluması zor imiş” ( s.118 )