Güvercin | Die Taube | Patrick Süskind ( d.1949)
Çeviri: Tevfik Turan
Okunma Zamanı: 07 Haziran 2021
Selâmlar,
Patrick Süskind okumalarımın sondan bir önceki kitabı oldu Güvercin adlı uzun öyküsü.
Ellili yaşlarını süren, bir bankada güvenlik görevlisi olarak çalışan Jonathan Noel isimli anlatıcının ağzından okuyoruz bu öyküyü. Metnin büyük bölümü iç monolog şeklinde olup, Jonathan Noel’in hem düşüncelerini hem duygusal iniş çıkışlarını hem de iç mücadelesini seriyor okurun önüne.
Her ne kadar soyadı Noel olsa da, hayatı pek de noel ışıltısı ile geçmemiş Jonathan’ın. Önce annesini alıp götürmüşler 1942 yılında, sonra babası yok olmuş.
Sonrası mı? Sonrası, “Eylemde bulunan biri değildi o. Rıza gösteren biriydi.” ( s.61) cümlesini doğrulayan yer değiştirme ve savaşa katılma. Savaştan dönüş, evlenme. Yok, hayır, yine huzur bulamayış.
Sonuç: “Jonathan Noel (…), insanlara güvenilemeyeceği, huzur içinde yaşayabilmenin ancak onları kendinden uzak tutmak olabileceği sonucunu çıkardı.” ( s.11 )
İşte tam burada, Türk Dil Kurumu Sözlüğü’ne bir ziyaret yapıp “münzevi ” kelimesinin anlamına bakalım mı? Buyurun,
Münzevi: Topluluktan kaçan, yalnız başına kalmayı seven
Jonathan Noel, artık bir münzevidir. Bir binanın minnacık çatı katında kendine ait dünyası ve dakika hesabıyla, neyi ne kadar sürede yapacağı, evden kaçta çıkıp kaçta gireceği vb. programlı bir kişidir. Bu rutininin ve dengesinin bozulmasından ise hiç haz etmez.
Şimdi, “buraya kadar bi’ dünya lâf ettin, iyi güzel de, Güvercin bu öykünün neresinde yahu” dediğinizi duyar gibiyim.
Geldim efendim geldim, n’oluyorsa zaten o güvercinden sonra oluyor!
“1984 Ağustosu’nda, bir cuma sabahı“, ortak tuvalete gitmek üzere odasının kapısını açan Jonathan Noel, zeminde oturan, ortalığı pislemiş, tüyü dökülmüş bir güvercin görür ve tedirgin olur. Artık zihni bir ihtimaller ve kargaşa silsilesidir! Eh bundan sonrasını okuyup öğrenmek, kitabı okuyacak olanlara kalsın.
Sevgili Okurlar, yazarın kendisi de Alman edebiyatının “efsaneleşmiş münzevi” si olarak tanımlanıyor. Metnin başarısı bundan mı bilemem ancak Türkçesi on dokuz baskı yapmış.
Aksiyon barındırmayan bir metin için gerçekten müthiş.
Okuduğum diğer metinleri içinde en çok
Kontrbas adlı oyununa benzettim Güvercin öyküsünü.
İlgiyle okudum, Süskind sevenlerin dikkatine sunuyorum. Sevgimle ilettim.
Çiğdem İskent 