KIŞ / WINTER / ALI SMITH ( d.1962 )
Çeviri: Seda Çıngay Mellor / Kafka Kitap
Okunma Zamanı: 16 – 19 Şubat 2021
Selâmlar Sevgili Kitap Dostları,
Ali Smith, “Hikâyelerle kitapların yapabildiği şeylerden biri de budur, aynı anda birden fazla zamanın olmasını mümkün kılarlar.” ( s.180 )
cümlesini yazar da, kitabında dediğini yapmaz mı? Yapar elbet… Bu kitapta ( Kış ) kimi kez kafam karıştı; rüya mı , gerçek mi, zaman sıçraması mı yaptı diyerek. Yine de sevdim.
Kış, mevsim dörtlemesinin ikinci kitabı olduğu gibi, benim de ikinci Ali Smith okumam. Kendisiyle yıldızımın tuttuğunu söyleyebilirim.
Mevsim demek zaman demek, en azından zamanı isimlendirdiğimiz ölçü ya da sözcüklerden biri. Sonbahar gibi Kış da – tıpkı mevsime ait üç ay gibi – üç bölümden oluşmuş.
Sonbahar ile ortak konular – mülteciler, politika, hakikat, göçmen olmak, Brexit oylaması, sistem eleştirisi gibi – olsa da asıl vurgulanan “zaman” kavramı idi. Bu yüzden hem güncelde hem geçmişte hem de gelecekte buluveriyorsunuz kendinizi.
Peki bu kimler aracılığı ile oluyor? Dört ana karakter; Sophia – Iris – Art – Lux…
Sophia ile Iris kızkardeşler; Iris yetmişlerinde bir aktivist ve altmışlarındaki Sophia’nın ablası. Art ( Arthur ) Sophia’nın oğlu. Lux, Art’ın sahte kızarkadaşı. Bu dörtlü, büyük bir evde Noel’i birlikte geçirmektedirler. İşte kurgunun tadına doyulmaz muhabbeti ve zaman aşırtan olayları bu şekilde akar. Edebiyat olmazsa olmaz o muhabbette! Ve tabii sanat da. Charles Dickens ‘dan girin, Charlie Chaplin’den çıkın; ya da John Keats’den girin, Shakespeare’in Cymbeline’ninden çıkın.
Sevgili Okurlar; etkileneceğinizi düşünüyorum. Aslında vurgulanacak çok konu var ancak onları kitabı okuyacak olanlara bırakayım.
Fakat bir durumu belirtmek isterim; Kış, her ne kadar bir dörtlemenin parçası olsa da bağımsız olarak da okunabilir. Sonbahar kitabı ile karakter ortaklığı yok fakat konu ortaklığı var. Onları yukarıda belirttim.
Akıcı bir Türkçe ve çeviri emeği için Seda Çıngay Mellor’a; kitabın her aşamadaki emeği için Kafka Kitap’a teşekkür ederim.
Keyifle ve takdirle okudum, sevgimle iletiyorum.
“Geçmişiyle, şimdisiyle ve geleceğiyle hayat denen şey her ne neyse,(…)” kimbilir belki siz de görüşlerinize dair ortaklık bulursunuz Kış‘da. Zira Ali Smith, kelimelerle de pek güzel oynamış.
Elçiye zeval olmazmış efendim…
Alıntılar:
“İster kâğıt üstünde mürekkep olsun ister dijital baskı, yazılı her harf kendi izini bırakır, hepsi bir tür patika, bir tür vahşi hayvan izidir.” ( s. 49)
“Size göre yaşamın gizemlerinin cevabı nedir? diyor Sophia.
Adam, (…) cevap bir soru, diyor. Soru da. Kimin masallarını yutmayı tercih ediyoruz?” ( s.111 )
Çiğdem İskent 