Herr Sommer’in Öyküsü | Die Geschichte von Herrn Sommer | Patrick Süskind (d.1949 )
Resimleyen: Jean-Jacques Sempé
Çeviri: Tevfik Turan
Okunma Zamanı: 28 Ocak 2021
Selâmlar Değerli Kitap Dostları,
Uzun öykü olan Herr Sommer’in Öyküsü, Süskind’den okuduğum dördüncü kitap.
Okuduklarım şöyle:
Aşk ve Ölüm Üzerine ( deneme),
Üç Buçuk Öykü ( Öykü ),
Kontrbas ( Oyun )
Daha önce de yazdığım üzere en bilinen eseri Koku‘yu en sona bıraktım.
Bu uzun öyküden sonra sırada Güvercin adlı kitabı var.
Peki, nedir Herr Sommer’in Öyküsü?
Kitapta her ne kadar Herr Sommer adında bir karakterimiz varsa da onunla birlikte hatta daha çok bir çocuk karakterin büyüyüşünü okuyoruz. Öykü de onun dilinden aktarılıyor biz okurlara.
Herr Sommer eşiyle birlikte, savaş sonrası bu köye yerleşmiş. Kimseyle iletişimi olmayan ancak mütemadiyen yürüyen yaşlı bir kişi.
Anlatıcı kişi tıpkı Calvino’nun Ağaca Tüneyen Baron‘unu anımsatır şekilde, ağaç tepelerinde olmayı seven biri. Öyle ki düşme tehlikesinin ona düşündürdüğü şey, İtalyan bilgin Galileo Galilei’nin keşfettiği düşme ilkeleri!
Evet, anlatıcı çocuk ancak bu bir çocuk kitabı değil; kimi mecralarda bu şekilde tanımlanmış. Belki çizerinden sebeptir. Zira küçük ve 24 sayfayı kaplayan büyük çizimler ünlü karikatürist Jean-Jacques Sempé’ye ait. İçeriği çok güzel aktaran çizimler doğrusu.
Anlatıcı ağaç tepelerinde dolaşmayı seviyor dedim amma iş bununla sınırlı değil.
– Boy, kilo ve yaş hesabıyla zaman kavramı irdeleniyor.
– Anne – baba iletişimi sebebiyle kimi Latince kökenli terimleri kendince yorumlayışı; örneğin klostrofobi.
– İnsanların karakterleri ve dünyanın halleri var.
– Piyano öğretmenin yaptığı haksızlık sebebiyle adalet duygusu vurgulanıyor.
“Bunun gerçek nedeni, bütün dünyanın başlı başına adaletsiz, kötü, adı bir kalleşlikten başka bir şey olmadığını kavramamdı. Bu köpekçe kalleşliğin nedeni de ötekilerdi. Yani bütün herkes. Öbür insanların hepsi, ayrımsız.” ( s.65)
-Yaşamak mı ölmek mi?
“İkisi birden olmuyordu: Hem dünyadan öç almak, hem dünyada kalıp yaşamayı sürdürmek.” ( s.69)
– İhtiyaç duyduğunda yalvarmalarına kayıtsız kaldı diye, Tanrı sorgulaması.
Sevgili Okurlar; bunca detay yazdım diye bu kitabın çok ağır bir içerik taşıdığını ve okurken zorlanacağınızı düşünmeyiniz lütfen. Evet, evrensel içerikler verilmiş ancak ince mizah ile yoğrulmuş. Zaten bu yüzden sevdim okuduğum Süskind kitaplarını. Ayrıca kitabın tamamı 89 sayfa görünse de okuyacağınız, gayet akıcı 57 sayfadır. Özetle; “bir oturuşta” denen türden.
Yukarıda bu kitap çocuk kitabı değil demiştim; başlı başına öyle değil ancak bence 10 yaş üzeri çocuklar da okuyabilir. Yani hem küçüklere hem büyüklere desek olur.
Çeviren Tevfik Turan’ın ve çizen Jean-Jacques Sempé’nin emeklerine teşekkür ederim.
Biraz sorgulayarak, düşünerek ama kimi yerlerde de tebessümle okudum ve sevdim.
Sevgimle ilettim. Sağlık, huzur ve kitaplar hep sizinle olsun.
Çiğdem İskent 