CATHAY | EZRA POUND ( 1885 – 1972 )
Çeviri: #ÜlküTamerSelâmlar Sevgili Kitap Dostları,Ezra Pound ile tanışma kitabım Cathay yani Çin.Ne âlâka diyebilirsiniz, diyin zaten rahat olun. Tek kelime Çince bilmeden n’apmış Batı edebiyatın bir başka dâhisi Uncle Ezra.Cathay 1915 tarihli bir eser ve şöyle bir not düşmüş Pound, “Çoğu Rihaku’nun Çincesinden, Merhum Ernest Fenollosa’nın Notlarından, Profesör Mori ile Profesör Arıga’nın çözdüğü yazılardan.“Ne çok isim var değil mi?Haydi bakalım ufaktan ufaktan çözelim.Öncelikle kim bu Rihaku ( M.S. 701 – 762)?Li Bai veya Li Po olarak da adlandırılan, 8. yüzyılda yaşamış, Çin edebiyat tarihinin en büyük iki şairinden biri. Detaya girmiyorum.Ernest Fenollosa ( 1853 – 1908 ) ise Japonya’da Batı Felsefesi öğreten Amerikalı Profesör.İşte Fenollosa’nın Çin şiiri üzerine notları CATHAY’in doğumuna kaynaklık etmiş. Ulaşabildiğim bilgilere göre bu metinler bire bir çeviri olmayıp serbest tercüme şeklinde.T.S. Eliot ise Pound’un bu şiirleri “çevirmeyip”, “icat ettiğini” söylemiş. Yani bir nevi yeniden yazmış. Hani bizde de rahmetli Can Yücel kimi Shakespeare cümlelerini Türkçe söyleyerek yazmış ya, onun gibi bir durum var Cathay’de.Lâkin bu durum çok yadırganmamış. Çünkü Çinli uzmanlar, Pound’un, Rihaku’nun söylemek istediğini yani şiirin ruhunu doğru yansıttığı konusunda hemfikirlermiş. Keza Cathay, “hibrit başyapıt” olarak da tanımlanıyor.İmgesel öğelerin ağırlıklı olduğu şiirde doğayı ve doğa – insan arasındaki ruhsal benzerlikleri de hissediyorsunuz.Elbette ki kavrayamadığım pek çok şey var. Normal, hiç gocunmadım ve araştırdım. Kimi yerleri tekrar okudum. Yetmedi tabii. Şiirle barışıp, kavga etmemeye karar verdim ve “büyü de öyle gel kızım, şimdilik bu kadar boy ölçüsü yetsin sana” dedim kendi kendime.Bu kitabı biz okurlarla buluşturan ve yayın hayatlarında, bastıkları ilk kitap olma özelliğini de taşıyan kıymetli Jaguar Yayınları’na bir minik sitemim var. Baskı için, kitabın değerli çevirmeni üstad Ülkü Tamer’den “Çevirmenin Notu” başlıklı bir metin alınsaydı keşke diye düşündüm. Ya da kitap hakkında temel bilgileri içeren “Yayıncının Notu” başlıklı bir tanıtım yazısı da konabilirdi. Çünkü cidden gerekiyor.Elimdeki kitap, 2017 tarihli 2.baskıdır. 3. baskı ihtimali doğarsa ki dilerim doğsun, bu eksiğin giderilmesini temenni ediyorum.Sevgili Okurlar, çift dilli olarak [sol sayfa İngilizce, sağ Türkçe] bizlere sunulan Cathay’i takdimimdir. Keyfiyet sizlere aittir. Sevgimle ilettim.Okunma Zamanı: 04 – 06 Eylül 2020Alıntılar:What is the use of talking, and there is no end of talking, / There is no end of things in the heart.■
Konuşmanın ne yararı var, konuşmanın sonu yok,
Yürekteki şeylerin sonu yok.
s.36 – 37How shall we know all the friends / whom we meet on strange roadways? /Nasıl hatırlayabilir insan / garip yollarda tanıştığı bütün arkadaşları? ( s.56 – 57 )