Kişi ve Kutsal | La personne et le sacré | Pardon and Sacred | Simone Weil ( 1909 – 1943 )
Selâmlar Değerli Kitap Dostları,
Merak edip aldığım bu kitap felsefe grubuna giriyor. Türkçeye çevrilmiş biyografisi ve yazmış olduğu iki kitabı daha var. Ana metinden önce Giorgio Agamben’in yazdığı Hakkın ve Kişinin Ötesinde başlıklı, hem Kişi ve Kutsal ile ilgili hem de onu destekler ya da anlaşılması için katkı sağlar nitelikte başkaca referans kitaplardan alıntılarla oluşturup fikrini belirttiği detaylı bir giriş metni var.
Simone Weil oldukça ilginç bir kadın. İspanya İç Savaş’ında gönüllü olarak askere yazılmış. 1938 yılında yaşadığı mistik bir deneyim sonucu Roma Katolikliğini kabul etmiş ama vaftiz olmayı reddetmiş.
Daha önce Yerçekimi ve İnayet kitabını aldım ama okumamıştım. Kişi ve Kutsal kitabının başlığı oldukça güncel ve çok konuşulan bir konu olduğu için dikkatimi çekti ve hemen başladım.
Giriş bölümünü yazan Giorgio Agamben, Simone Weil’in bu metni yaşamının son yılında yazdığını, konu itibariyle kendimizi sorgulamaya yönelttiğini belirtiyor.
Kişisel fikrim de o yönde. Çünkü “kişinin” hem iç dünyası hem de dış dünyası ile ilgili verdiği örnekler çok açıklayıcı. Ayrıca kimi yerlerde verdiği örnekler daha doğrusu söyledikleri öte âleme yönelik. Kişinin ayrıca kolektif toplum içindeki yerini de sorguluyor. Keza yönetim kademesinde bulunan kişilerin tutum ve davranışları hakkında da günümüz için de uyarı olacak nitelikte uyarılar mevcut. Meselâ
“Tanımlanabilir ve kavranabilir olmayan bir mefhum için genel ahlâkı ölçü almak her türden tiranlığa kapı aralamaktır.” (s.19) diyor.
Hak, adalet, güzellik, hakikat, iyilik ve kötülük vb gibi kavramları açıklamaya çalışmış. Şahsen küçük bir bölümü kavramakta zorlanıp yanına soru ve ünlem işareti kondurdum🙈Metnin kendisinden mi yoksa çeviriden mi emin olamadım.
Ancak Kişi ve Kutsal’ ın genelini beğendim. Lâkin herkese önerebileceğim bir kitap olmadığını da açık yüreklilikle belirtmek isterim. Felsefe ya da sosyal bilimlere ait okuma yapan okurların seveceğini düşünüyorum.
Kimi yerlerde kafanız karışıp durmak zorunda kalabilirsiniz, sorun değil kitabın geneli bence ilgiyi hakeder nitelikte.
Benim diyeceklerim bundan ibarettir.
Sevgimle ilettim.
Okunma Zamanı: 24 – 29 Temmuz 2019
Alıntılar:
“Her insanda kutsal bir şey vardır. Ama bu onun kişiliği değildir. İnsani kişilik de değildir. Kutsal olan çok basitçe kendisidir, o insandır.” s.18
“Bilimde kutsal olan, hakikattir/ doğruluktur. Sanatta kutsal olan, güzelliktir. Hakikat ve güzellik kişisel değildir.” s.25
“Birini dinlemek, o konuşurken kendini onun yerine koymaktır.” s.45
“Adalet, hakikat, güzellik kızkardeş ve müttefiktir.” s.48
“Evrenin kişisiz ve ilahi emrinin imgesi bizim aramızda adalet, hakikat, güzelliktir. Ölümü kabul etmiş insanlar için bu şeylerden daha aşağısı asla ilham kaynağı olmaya değer değildir.” s.54
Çiğdem İskent 