A Horse Walks into a Bar | Bir At Bara Girer | Sus Echad Nichnas Lebar | David Grossman
Cümleten Selâmlar Değerli Kitap Dostları,
07 Eylül’de okumaya başlamıştım; birkaç kitabla dönüşümlü okuduğum için 07 Ekim’de vedalaştık.
Öncelikle kitabın yarısına kadar epey sabırlı bir okur olmanız gerekiyor yazarın ne yapmak istediğini anlamak için, dolayısıyla bir miktar zorlandım (kimbilir belki uzun süre İngilizce okumaya ara verdiğim için de olabilir), sonrasında ise taşlar yerine oturdu.
İleri-geri giden bir kurgusu var. Anlatılanlar sahne gösterisine mi ait, geçmişe mi diye bir miktar kafam karıştı doğrusu. Ancak sevdim ve kimi zaman tebessüm ederek çoğu zaman ( kavradıktan sonra) içim burkularak okudum.
Kahramanımız, 57 yaşındaki Dovaleh Greenstein stand-up sanatçısıdır. İsrail’in Netanya şehrindeki bir barda sahne alır. Fakat daha öncesinde 9 yaşından beri görmediği bir arkadaşını arar ve gösterisine davet eder. Bu arkadaş eski bir yargıçtır ve bu tarz gösterileri sevmemektedir. Dovaleh ısrar edip ikna eder. Bir de ricası vardır ondan. “Beni izle” der ısrarla ama bahsettiği şovu değildir, kişi olarak onu “görmesini” ister. Ve gösteri başlar.
İşte bütün olay gece boyunca tek mekânda ve birkaç saatte geçiyor görünür ama başka yerlere, geçmişine de uğrar çokça ve tepki alır gülmeye gelen seyircilerden.
Şimdii sevgili okurlar okumanın yürek burkan kısmı kahramanımızın çocukluğunda yaşadıkları ki yazar onu çok güzel yaşatıyor okuyana. Bir stand-up şovu ille de güldürmek amacıyla olmayabilir elbette. Örneğin bizde Sevgili Sunay Akın sahnede kimi zaman espri yapsa da çokça yeni şeyler öğreniyoruz. Bence bu kurguda yazar sahneyi kahramanı için bir katarsis aracı ( yani arınma) ya da bir psikiyatri koltuğu gibi kullanmış. Şöyle bir ayrıntı da var ki gösterinin yapıldığı gün Dovaleh’nin doğumgünü. Belki her şeyden azade olmak ve içindekileri döküp arınmak adına güldürü birden başka bir atmosfere yani geçmişinin hesabını çıkarmaya dönüyor. Diğer detayı yazmayacağım. Kahramanın zorlu bir çocukluğu var. Evde babasından, okulda arkadaşlarından dayak yiyor sık sık. Evde anneye de şiddet var. Bir de savaş psikolojini de katın buna. Dovaleh sokaktaki dayağa kendince bir çözüm buluyor. Ne olduğunu okuyacaklar öğrenecek. Ayrıca , o çocuk zihninde annesine de bir sahip çıkış hissediyorsunuz. Ve belki bir gösteri sanatçısı olmasının temeli annesini mutlu etsin diye yaptıkları mı acaba diye düşündüm.
Yukarıda okuyan öğrenecek dedim ya; bu ay Siren Yayınları kitabın Türkçesini yayımladı o yüzden. Acaba İbranice’den mi yoksa İngilizceden mi çevirdiler bakamadım henüz. İngilizce kitap İbranice’den çevrilmiş 🙂 Kendi kitabımı aylar önce almıştım, okumaya fırsat bulamadım. Çevrilmeden okuyayım bari dedim yine yetişemedim 🙂
Neyse efendim; huzurlu bir okuma olmadığı, psikolojik travma altyapılı olduğu halde etkilenerek okudum ve sevdim başlarda biraz zorlansam da. İlgi duyanlara önerebileceğim bir kitap. David Grossman’ın “To the End of the Land” kitabını da okumaya karar verdim.
Aslında bildiğimiz bir şey ama okuyunca daha mı etkiliyor bilmiyorum, etkilendiğim bölümlerden bir alıntıyla veda edeyim. Sevgimle ilettim. Sağlıklı, huzurlu ve kitaplı günleriniz çok olsun.
⚘That’s how families are. One minute they hug you, the next they beat the crap out of you with a belt, and it’s all from love. Spare the rod, spoil the child. “Believe me, Dovchu, sometimes a slap is worth a thousand words.” And there you have my father’s compendium of jokes in its entirety. ( p.146)
⚘⚘⚘⚘
Kabaca çevirirsem:
⚘Aileler böyledir. Bir dakika önce sizi kucaklarlar, sonra kemerle tozunuzu artırırlar ve bunlar hep sevgidendir. Dayak cennetten çıkmadır. “İnan bana Dovchu, bazen bir tokat bin kelimeye bedeldir/ çok şey anlatır.” Buyurun size babamın şaka anlayışının özeti. ⚘
Çiğdem İskent 