Aptallaştıran Eğitim | Dumbing Us Down | John Taylor Gatto
Selâmlar Değerli Kitap Dostları 🙋🏻♀️
Edebiyat odaklı okumalarıma, uzun zamandır yapmadığım mesleki okuma arası verdim ve bu tarz okumalarım -aralıklarla- bir süre daha devam edecektir.
Kitabın yazarı John Taylor Gatto, reklam metin yazarlığı yaparken bu işi bırakıp ilkokul öğretmenliği yapmaya başlamış. 30 yıl bu görevi yaparken, devlet okullarında verilen zorunlu eğitimin, öğrencilerin ruhsal gelişimine hiç bir katkı yapmayıp, tam tersi toplumsal patolojik (hırsızlık, uyuşturucu, şiddet vb) sorunlara sebep olduğunu, büyük sisteme ya da organizasyona ki bunu bir piramit olarak tanımlayarak, bu okullardan çıkan her bir öğrencinin bu piramitin birer tuğlası olarak sistemin çarkına kurban gittiğini vurguluyor.
Bu kitabın vak’a anlatımı Amerikan Eğitim Sisteminin bir öğretmeni olarak, ABD örnekleriyle sağlanmış. Peki okula karşı çıkıyor ama yerine ne koyuyor derseniz, “homeschooling” deneyimi derim size. O ne ola ki? Ev-okul yani “evde eğitim”. Aile ortamında, ruhuna baskı hissetmeden, yaşlılar dahil herkesten birşey öğrenerek eğitim. Bu kavram bana yabancı değil çünkü Eğitim Yönetimi yüksek lisansım için araştırmalar yaparken rastlamıştım ve ilginç gelmişti.
Bay Gatto 1990 ve 1991 yıllarında iki eyalette yılın öğretmeni seçilmiş. Bu kitaptaki denemeler, ödül töreninde yaptığı konuşmalar dahil yayıncının notu ve kitabın çıkışının 10.yılı için yazdığı metinlerden oluşuyor. Bu kitap – Bizi Aptallaştırıyorlar – epey satmış. Olumlu geri dönüşler almış. Hatta bir öğrencisi konuşmalarını kitap yapması konusunda çok ısrar etmiş. Ancak ilk başlarda bu konuşmaları yaparken engellenip şikâyet de edilmiş. Çünkü sisteme çomak sokan şeyler söylüyor! Hatta bir gün, sistemi ufak ufak nasıl deldiğini anlatan ve hapse girmemek için takma ad kullanarak bir kitap yayımlamayı bile düşünüyormuş. [Valla itiraf ediyorum, ben de delmiştim😊]
Okulda zorunlu eğitim, ruhları öldürüyor, çocukla ailenin bağını koparıyor, sorunlu – tüketici bireyler yetiştiriyor diyor. Dört duvara tıkmayın çocukları diyor.
Bu kitabı ancak eğitimci arkadaşlara önerebilirim. Ebeveynlerin sıkılma ihtimali yüksek. Okuyacak olanlar – öğretmenler iyi bilirler – bir sistem eleştirisi şarkısı olan Pink Floyd’un “Another Brick In the Wall” şarkısını da okumalarına katık edebilirler; çünkü Gatto Hocam da bu okullar , ekonomik çarkın ihtiyaç duyduğu tüketim piramitine tuğla yetiştiriyor diyor.
İyi güzel de sunduğu alternatifi nasıl uygulayacak Amerikalılar? O zaman buyurun koloni zamanında yapılan Cemaat İlkesi yöntemine diyor. O ne ola ki derseniz kitaptan öğrenirsiniz.
Türkiye özeli için ise Çiğdem Öğretmen olarak diyorum ki; önce “eğitim” ile “öğretim” in ayrımını ve anlamını iyice bir öğrenelim toplum olarak. Çünkü epeyce zamandır “öğretim” baskın ( çokça defolu olarak) “eğitim” ruhuna fatiha durumu var hem aile hem okul açısından. Sonra ise bizden öncekiler zaten modeli bulmuşlardı değil mi efendim? Neydi o model? Efendim? Hıım, evet aferin size, bakın nasıl bildiniz:
KÖY ENSTİTÜLERİ!
Bunun üstüne daha fazla söz söylenmez! Kalın sağlıcakla ve her daim kitapla!
Alıntılar:
“Öğretmek resim sanatına benzemiyordu. Resim sanatında malzemenin bir yüzeye ‘eklenmesiyle’ bir imaj sentetik olarak üretiliyordu. Öğretmek daha çok heykel sanatına benziyordu. Malzemenin ‘eksiltilmesiyle’ taşa hapsolmuş imajın ortaya çıkması sağlanıyordu. Bu çok önemli bir farktır.” sf.22
“Eğitim ne olursa olsun sizi uyumlu birine değil, benzersiz bir bireye dönüştürmelidir. Sizi büyük güçlükleri göğüslemenize yardımcı olacak orijinal bir ruhla donatmalıdır, yaşamınız boyunca yol haritanız olacak değerleri keşfetmekte özgür bırakmalıdır, ruhsal anlamda zengin – kim olursanız, kiminle birlikte olursanız olun, yaptığı işi seven biri olmanızı sağlamalıdır.” sf.99
Çiğdem İskent 