Oda Müziği ve Diğer Şiirleri | James Joyce

ODA MÜZİĞİ ve Bütün Şiirleri | CHAMBER MUSIC and His Other Poems | James Joyce

“Ölene kadar uğraşsalar da
Ele geçiremeyecekler ruhumu asla
Kendi ruhlarına da benzetemeyecekler
Mahamanvantara’ya kadar;
Geri çevirseler de beni kapılarından
Ruhum sonsuza dek tiksinecek onlardan.”

Bu mısralar 1904 yılında yazdığı 🎶The Holy Office ( Kutsal Görev) isimli şiirinden.

Bir eleştiri şiiri olup, Irish Literary Revival ( İrlanda Edebi Uyanışı) çevresindeki yazarlara yergi olarak yazmış. Tek bir uzun şiir.

Bunu takiben 🎶1907 yılında, 36 lirik şiirden oluşan Chamber Music yayımlanmış.

Örneğin 18 no.lu şiiri alalım sahneye:

“Ah sevgilim, dinle
Âşığının hikâyesini;
Üzülür insan, dostları
Kırınca kalbini.

Öğrenmiştir çünkü

Dostlarının hakikatsizliğini

Onların sözlerinin

Küle dönüştüğünü

Ama biri şefkatle

Yaklaşır ona

Şefkatle yaklaşır

Aşk oyunlarıyla

Elleri onun yumuşak

Pürüzsüz göğsündeyken;

Huzura kavuşur

Üzgün adam.”

🎶1912 yılında yine tek olarak, uzun bir yergi şiiri yazar: Gas from a Burner ( Yakıcı Gaz).

Bu kez öfkesi, 1909’da sözleşme imzalayıp, 1912 yılına kadar onu oyalayan Dublin’deki yayımcısıdır. Yayımcı Dublinliler kitabında, hâlâ yaşamakta olan insanların isimleri geçtiğinden, dava edilme korkusuyla ve kimi öyküleri de ‘müstehcen’ bulduğu için oyalamış Joyce’u.

Yazar, basılan kitaptan satın almak istemiş ama yayımcı hepsini yok etmiş. Hal böyle olunca Joyce bir daha dönmemek üzere İrlanda’yı terk ederken trende, yayın şirketiyle yaptığı anlaşma metninin arka sayfalarına, verip veriştirdiği bu uzun intikamcı şiiri döktürmüş. Ve bu şiiri Trieste’de bastırıp, Dublin’de dağıtması için kardeşine göndermiş😄 Eee ne demişler, “intikam soğuk yenen bir yemektir!”

İşte şiirin başlangıcı:

“Bayanlar, baylar, burada toplanmamızın nedeni

Yerlerin göklerin neden titrediğini öğrenmektir.
Ki nedeni, yabancı diyarlarda yaşayan İrlandalı
Bir yazarın karanlık ve şeytansı sanatıdır.
On yıl önce bir kitap göndermişti bana:
Yüz kere okudum belki de daha fazla,
Arkadan, önden, aşağıdan ve yukarıdan,
Bir teleskopun her iki ucundan.
Bastım onu en sonunda son satırına varıncaya
Ama şükürler olsun ki Tanrı’ya
Yarıldı da zihnimin karanlığı
Gördüm yazarın bozuk niyetini.

Ama İrlanda’ya bir borcum vardı:

Şerefi ellerimin arasındaydı,

Her zaman bu sevimli ülke

Göndermişti yazarlarıyla, sanatçılarını sürgüne

Ve İrlanda mizah anlayışıyla

İhanet etmişti, bir bir, önderlerine.”

🎶1927 yılında yayımlanan Pomes Penyeach yine toplu şiirlerini içerir.

🎶1932 yılında, 4 adet dörtlükten oluşan Ecce Puer isimli şiiri, torunu Stephen James Joyce’un doğduğu gün yazmış. Diğerlerine göre sakin bir tonu var bu şiirin.

“Karanlık maziden

Bir çocuk doğuyor;

Neşe ve kederle

Kalbim parçalanıyor.”

diye başlıyor.

Şimdiii, bu kitap, bu ay okumayı planladığım bir kitap değildi.

Bu ayın başındaki Yapı Kredi Kültür Sanat’taki Joyce etkinliğinde Oda Müziği‘nden bölümleri de dinlemiştim. Fakaaat Nora’ya Mektuplar kitabını okurken, Jim, Nora’ya Noel hediyesi olarak, Oda Müziği şiirlerini tek tek parşömene yazdığını belirtince, ister istemez merakım gıdıklandı ve tamamını merak ettim. Dolayısıyla kitap karşınızda efendim.

Ancak bunlar öyle kurgu olmayıp içinden gelen satırlar olduğundan, daha naif, daha, nasıl desem, olduğu gibi.

Yazdığı tür açısından bilginiz ve fikriniz olsun diye okuyabilirsiniz elbette. Ama ben diyorum ki, iyi ki öykü ve roman yazmış. Elçi olarak ilettim, tercih sizindir sevgili okurlar💓📚😃