BABAYA MEKTUP | FRANZ KAFKA 

Babaya Mektup | Brief An Den Vater | Franz Kafka

Selâmlar,

Nereden başlasam bilemiyorum. Şaka gibi… Babaya Mektup, tamı tamına 23 yıl sonra okuduğum 2. Kafka kitabı oldu. 

Yıl 1994 ve üniversite 1. sınıfı okuyan 28 yaşında, evli bir öğrenci kimliği. Bu, şu demek; daha bilinçli, daha sorumlu olmak. 

Bundan mı bilmem, Kafka’nın ölümünün (1924) 70. yılı için hazırlanmış, 29.12.1994 tarihli Cumhuriyet Gazetesi Kitap Eki Kafka Dosyası’nı saklamışım. Aynı sebepten mi bilmiyorum, o yıl Kafka’nın Metamorphosis ( Dönüşüm ) romanını okumuşuz. Onu da saklamışım. 

O derece derinlemesine okuyup incelemiştik ki bu eseri , ciddi şekilde bunalmıştım hikayesinden. Ruhumu mengene gibi sıktığını hâlâ taptaze hatırlıyorum. Ve o zamandan bu zamana – yıl 2017 –  elime başka bir Kafka kitabı almamıştım. Bunu bir eşik olarak görüyorum kendi adıma, ancak her okurun her yazarı bağrına basma gibi bir zorunluluğu olduğunu da kabul etmiyorum doğrusu. Bunun için beni kınayacak olanlar varsa hiç sorun değil, buyursunlar. 

Gelelim Babaya Mektup’a… Bu mektup, hem Kafka’nın duygu dünyasını, yaşamını hem de aile ortamını anlamak açısından önemli sayılıyor. Eserlerini etkilediği için elbette. 

Baba baskısı nedeniyle hissedilen yetersizlik, hatta fiziksel yetersizlik bile var işin içinde. Baba iri yapılı ama Franz cılız… 

Baskılanmış, eleştirilmiş, bunun sonucunda da hastalık hastası olmuş çıkmış. Kabul görme, sevilme derdinde ki babasının yeğenine gösterdiği sevgiye bile içerler durumda. 

Okurken onun sıkıntılarını ben de hissettim doğrusu. Tam da bu yüzden sanırım, benden iyi bir Kafka okuru olmaz. Her şeye rağmen, ben bu metnin içtenliğini çok sevdim. 

Kimi yerlerde yarım sayfayı bulan uzun cümleler vardı çünkü parantez açılarak açıklamalar yapılmış. 

Kitabın arka kapağında, “yazarın yapıtlarına ve esin dolu dünyasına adım atmak için mükemmel bir giriş olan mektup, aynı zamanda 20.yüzyıl edebiyat tarihinin büyük itiraflarından biri sayılabilir.” diyor. Bende kutlu olsun diyorum… Haklılar… 

Hiç Kafka okumamışlar bununla başlasın ki, O ruh hali nereden gelmiş anlasınlar. Kafka hayranı olanlara söyleyecek sözüm zaten yok , onlar çoktan okumuştur önemli eserlerini. 

Sözüm benim gibi arafta olanlara: Bir eserini daha okumaya ihtiyaç duymaktayım. Şato mu Dava mı karar veremedim… 

Öneri konusuna hiç girmiyorum, zaten diyeceğimi dedim; yazımı okuyan herkes kendi meşrebine göre anlayacağını anlamıştır deyip çenemi kapatayım ama az bi’ alıntı da paylaşayım tabiki… 

Hadi kalın sağlıcakla ve her daim kitapla… 

“Ürkek bir çocuktum, buna karşın bütün çocuklar gibi biraz da inatçıydım mutlaka, annem de şımartmıştı beni kuşkusuz, ancak çok güç idare edilebilen bir çocuk olduğuma inanmıyorum; sıcak bir sözcüğün, usulca elimden tutulmasının, tatlı bir bakışın istenilen her şeyi sağlayamayacağına inanmıyorum. Bu arada özünde iyi kalpli ve yumuşak bir insansın, ancak her çocuk iyiliği bulana kadar arama kararlılığına ve cesaretine sahip değildir.” s.5

“Benim ihtiyacım olan biraz yüreklendirme, biraz güleryüz, biraz da yolumun açılmasıydı; ama sen bunun yerine yolumu kapattın, tabii bunu kendime başka bir yol seçmem için iyi niyetle yaptın. Ne var ki ben bunu becerecek biri değildim. ” s.6 

“Alayla eğitmeye ayrı bir güvenin vardı, benim üzerimdeki üstünlüğüne en uygun olan yöntem de buydu.” s.16

“Yüreklendirme, öğüt verme ve gözetme, hatta yalnızca hoşgörü gösterme yoluyla bu macerayı çok iyi bir şeye dönüştürme kudretin illa olmaz mıydı senin?” s.22 

“Mesele, çocuklarına vereceğin herhangi bir ders değil, örnek bir yaşamdı.” s.37
“Yazdıklarımın konusu sendin, öyle ya, senin göğsüne yaşlanıp yakınamayacaklarımdan yakınıyordum orada yalnızca. ” s.38

“…öyle ya, güneşin doğrudan ortasına uçmak gerekmez, ama güneşin arada bir vurduğu ve insanın azıcık ısınabildiği dünyanın temiz bir köşesine gidip sığınmak yeterlidir.” s.45
“…, yaşam bir sabır oyunundan fazlasıdır…”