GÜZELİ KURTARMAK | DIE ERRETTUNG DES SCHÖNEN | BYUNG-CHUL HAN ( d.1959 )
Çeviri: KADİR FİLİZ
[ Bu eserin çevirisi Goethe Enstitüsü’nün katkılarıyla yapılmıştır.]
Okunma Zamanı: 03 – 04 Haziran 2023
Sanat | 4.baskı – 2022 | İnsan Yayınları | 87 sf.

Selâmlar Sevgili Kitap Dostları!
Notlarıma göre, Güney Kore’li yazar Byung-Chul Han’a ait yaptığım ilk okuma Kasım / 2021 yılındaki Yeryüzüne Övgü. Kendi bahçesinden yola çıkarak yazdığı bir kitap. İlgiyle okuduğumu biliyorum çünkü diğer kitaplarını da almaya başlamıştım.
Güzeli Kurtarmak, okuduğum ikinci kitap oldu.
Bu kez odak noktası sanat. Gerçekten enteresan bir yazar. Metalürji mühendisliği okumuş ancak sonra Almanya’da Felsefe ve Teoloji eğitimi görmüş. Odaklandığı konular; felsefe, kültür teorisi, estetik, Budizm, medya teorileri.
“Eserlerinde felsefi bir bakış açısıyla günümüz toplumuna derinlikli eleştiriler sunarak yaklaşmaktadır. Akademinin dışında da felsefi düşüncenin mümkün olduğunu ispatlayan ondan fazla dile çevrilen yirmiyi aşkın kitabı, tüm dünyada geniş okur kitleleri tarafından okunmaktadır.” denmiş yazarın künyesinde.
Ülkemiz de, yazarın ilgiyle okunduğu ülkelerden biri. Tüm kitaplarını okuyabilir miyim, bilmiyorum. En azından aldıklarımı okusam kendimi tebrik edeceğim doğrusu!
Sevgili Okurlar; Güzeli Kurtarmak kitabı da toplumsal bir eleştiri içeriyor. Byung-Chul Han, her şeyin “pürüzsüz” olarak sunulmasının tüketim toplumunun bir özelliği olduğunu vurgulamış. Cep telefonunun yüzeyindeki pürüsüzlükten yola çıkarak, başkaca örnekler veriyor. Bu örnekler tiyatroya, resime, yazarların yazdıkları metne kadar uzanıyor.
“Günümüzde güzelin içinden her negatifliğin, her tür sarsılmanın ve yaranın alınmasıyla güzel pürüzsüzleştirilmiştir. Güzel olan ‘beni beğen’de tükenmiştir.” ( s.8) diyor örneğin.
Ya da,
“Doğanın güzeli, ‘dijital güzelin’ zıddıdır.” ( s.27)
diyerek, estetik yapılmış bir yüzün cinselliği pazarladığını; sahne sanatlarında, izleyenin hayal gücüne olanak sağlayan erotizmin ortadan kaldırılarak pornografiye dönmesini doğru bulmuyor.
Resim sanatında ise; galeride, gözlerimiz tabloya bakıp geçmemize olanak sağlamamalı, tam tersi, ardındaki anlamı kavrayabilmemiz için zihnimizi duraklatmalı, diyor.
Yazarların ise, yazdıklarında metaforların olmasının önemli olduğunu vurguluyor.
Şöyle ki:
“Yazarın görevi dünyayı metaforlaştırmaktır, yani şiirsel kılmaktır ( poetikleştirmedir). Şiirsel bakış şeyler arasında gizli ilişkileri keşfeder. Güzellik bir ilişki hadisesidir. Özel bir zamansallığı vardır. Dolayımsız hazdan kaçar çünkü bir şeyin güzelliği çok sonra başka bir şeyin ışığında bir hatıra olarak belirir. Güzellik, fosforluymuş gibi parıldayan tarihsel bir birikintidir. Güzellik bir gecikmedir, geç gelendir. Güzel bir anlık parlama değildir, gün batımındaki kızıllık gibi gün sonunda ortaya çıkan sakin bir aydınlıktır. Bu çekingenlik onun asaletindendir.” ( s.80 )
Yukarıdaki alıntıdan da anlaşılacağı üzere, Chul Han da oldukça şiirsel ve tablo çizer gibi tanım yapmış! Çok etkilendim doğrusu💙
Düşüncelerini felsefe, sosyoloji ve edebiyattan örnekler vererek detaylandırmış Chul Han. Birkaç isim vermem gerekirse: Adorno, Walter Benjamin, Rilke, Proust, Goethe, Platon, Gadamer, Baudrillard, Kant, Heidegger, Nietzsche vb.
Tüm bu içerik 87 sayfada toplanmış. İlgiyle okumama rağmen, kimi zaman bazı bölümlerdeki paragrafları iki kez okumak zorunda kaldım. Lâkin bu serzenişimi şikâyet sanmayın lütfen. Yazarın da her bölümde ısrarla vurguladığı gibi, âmiyane tabirle, güzel olan şeyler emek ve zaman istiyor elbette!
Kitabın içeriği şu şekilde:
🌸Pürüzsüz
🌸Pürüzsüz Beden
🌸Pürüzsüzün Estetiği
🌸Dijital Güzel
🌸Örtmenin Estetiği
🌸Yaralanmanın Estetiği
🌸Felaketin Estetiği
🌸Güzel İdeali
🌸Hakikat Olarak Güzel
🌸Güzelin Politikası
🌸Pornografik Tiyatro
🌸Güzelde Durup Kalmak
🌸Hatıra Olarak Güzellik
🌸Güzelde Doğmak
Detaylandırılmış bunca içeriği çevirmek, okumaktan daha fazla dikkat gerektiriyor kuşkusuz. Çeviri emeği için Kadir Filiz’i tebrik ediyorum🏅
İlgi duyan okurlara sevgimle ve şevkimle iletiyorum! Sağlık, esenlik ve kitaplar hep sizinle olsun!
